ලෝක පරිසර දිනය අදයි

දැනුවත් කිරීම සහ පාරිසරික ආරක්ෂාව දිරිගැන්වීම සඳහා වාර්ෂිකව ජුනි 5 වන දින ලෝක පරිසර දිනය(Word Environment Day)1974 වර්ෂයේ සිට සමරනු ලබන්නේ රටවල් 143කට අධික සංඛ්‍යාවක සහභාගීත්වයෙනි.

එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට අනුව, මෙම දිනය සැමරීම මගින් පරිසරය ආරක්ෂා කිරීම හා වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා පුද්ගලයන්, ව්‍යවසායන් සහ ප්‍රජාවන් විසින් බුද්ධිමත් මතයක් සහ වගකිවයුතු හැසිරීමක් සඳහා පදනම පුළුල් කිරීමට අවස්ථාවක් ලබා දේ.

2021 ලෝක පරිසර දිනය වසර 1.5 කට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ ලෝකය මුහුණ දී ඇති වසංගතය මගින් පරිසර පද්ධති නැතිවීමේ ප්‍රතිවිපාක කෙතරම් විනාශකාරී විය හැකිද යන්න පෙන්නුම් කරයි.

සතුන් සඳහා ස්වාභාවික වාසභූමි ප්‍රදේශය හැකිලීමෙන්, කොරොන වයිරස් ඇතුළු රෝගකාරක බීජ පැතිරීම සඳහා සුදුසු තත්වයන් අප විසින් නිර්මාණය කර ඇත.

මිනිසුන්ගේ ජීවනෝපායන් වැඩිදියුණු කිරීමට, දේශගුණික විපර්යාසයන්ට එරෙහිව සටන් කිරීමට සහ ජෛව විවිධත්වයේ බිඳවැටීම නැවැත්වීමට අපට හැකි වන්නේ සෞඛ්‍ය සම්පන්න පරිසර පද්ධතිවලින් පමණක් බව පැහැදිලි කරයි.

මෙවර ලෝක පරිසර දිනයේ තේමාව ‘පරිසර පද්ධති ප්‍රතිෂ්ඨාපනය ‘ (Ecosystem Restoration) වන අතර පාකිස්තානය ගෝලීය සත්කාරක රට බවට පත්වී ඇත. මෙම ලෝක පරිසර දිනය එක්සත් ජාතීන්ගේ පරිසර පද්ධති ප්‍රතිසංස්කරණය පිළිබඳ දශකය (2021-2030) ආරම්භ කර ඇත .

එය වනාන්තරයේ සිට ගොවිබිම් දක්වා, කඳු මුදුනේ සිට මුහුදේ ගැඹුර දක්වා හෙක්ටයාර් බිලියන ගණනක් පුනර්ජීවනය කිරීමේ ගෝලීය මෙහෙවරකි.

බොහෝ කාලයක් තිස්සේ මිනිසුන් පෘථිවියේ පරිසර පද්ධති සූරාකමින් විනාශ කරමින් සිටී. සෑම තත්පර තුනකට වරක්, පාපන්දු පිටියක් ආවරණය කිරීමට තරම් වනාන්තරයක් ලෝකයට අහිමි වන අතර පසුගිය සියවස පුරා අපි තෙත්බිම් වලින් අඩක් විනාශ කර ඇත්තෙමු.

ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාම සෙල්සියස් අංශක 1.5 ක වැඩිවීමකට සීමා වුවද 2050 වන විට ලෝකයේ කොරල් පර වලින් සියයට 50 ක් පමණ අහිමි වී ඇති අතර කොරල් පර වලින් සියයට 90 ක් පමණ අහිමි විය හැකිය.

පරිසර පද්ධතියේ අලාභය වනාන්තර හා තෙත්බිම් වැනි කාබන් සින්ක් ලෝකයට අහිමි කරන්නේ මිනිස් වර්ගයාට අවම වශයෙන් දැරිය හැකි අවස්ථාවක ය.

ගෝලීය හරිතාගාර වායු විමෝචනය අඛණ්ඩව වසර තුනක් තිස්සේ වර්ධනය වී ඇති අතර දේශගුණික විපර්යාස සඳහා පෘථිවිය එක් ස්ථානයකි.

ස්වාභාවික පරිසර පද්ධති සහ ඒවායේ ජෛව විවිධත්වය සමඟ ජීවමාන ලෝකය සමඟ අපගේ සම්බන්ධතාවය පිළිබඳව අප දැන් මූලික වශයෙන් නැවත සිතා බැලිය යුතු අතර එය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සඳහා කටයුතු කළ යුතුය.